گرما زدگی

گرما زدگی اتفاقی است که در هر فصلی از سال ممکن است اتفاق بیفتد اما معمولا در تابستان اوج گرفته و در فصل سرما هنگامیکه در و پنجره‌ها بسته است و وسایل گرمایشی بیش از حد گرمایش ایجاد می‌کنند می‌تواند رخ دهد. گرما زدگی به قدری فرد را بی‌حال می‌کند که می‌بایست از همان ابتدا اقدامات مفید و مناسبی را انجام داد تا تعادل مکانیسم تنظیم دمایی بدن حفظ شود.  

علت گرما زدگی چیست؟

گرما زدگی یکی از مشکلاتی است که بیشتر در مناطقی با شرایط آب و هوایی گرم و خشک دیده می‌شود و ممکن است باعث ایجاد مشکلات جدی برای سلامتی فرد و حتی مرگ شود. علت اصلی گرما زدگی افزایش دمای بدن فرد به فراتر از حد طبیعی است. این افزایش دما ممکن است از طریق فعالیت بدنی شدید، تعریق زیاد، افزایش دمای محیط یا عدم توانایی بدن در تنظیم دما به وضوح مشخص شود.

از طرف دیگر بدن انسان یک مکانیسم طبیعی برای حفظ دمای داخلی خود دارد. اگر دما افزایش یابد، بدن سعی می‌کند با تعریق بیشتر و دیگر مکانیسم‌های فیزیولوژیکی دمای خود را کاهش دهد. اما اگر این مکانیسم تعدیل دما دچار عدم کارایی شود، افزایش حاد دما ممکن است منجر به گرما زدگی شود.

علائم گرما زدگی

گرمازدگی یکی از شایع‌ترین مشکلاتی است که در فصل‌های گرم سال بیشتر دیده می‌شود. این وضعیت ناخوشایند می‌تواند برای افراد بسیار ناراحت‌کننده و حتی خطرناک باشد. امروزه اهمیت آگاهی از علائم گرمازدگی و پیشگیری از آن بیشتر از هر زمان دیگری است.

علائم گرمازدگی شامل گیجی، سرگیجه، تعریق بی‌شمار، خستگی بی‌سابقه، کم شدن هوشیاری، تشنگی بیش از حد، احساس درد در سر و گردن، تب، فشار خون پایین، ضربان قلب ضعیف و ... است. گرمازدگی ممکن است برای برخی افراد به ویژه برای کودکان و سالمندان خطرناک باشد بنابراین باید همیشه اقدامات احتیاطی لازم را برای پیشگیری و مقابله با این مشکل انجام داد.

علائم گرما زدگی نوزاد

گرمازدگی نوزاد یک وضعیت جدی است که ممکن است در باعث مشکلات جدی و حتی خطرناک شود. این علائم می‌توانند نشانه‌هایی از مشکلاتی مانند عفونت‌ها، تب یا فشار خون بالا در نوزاد باشند. برای اطمینان از سلامت نوزاد بسیار مهم است که والدین یا مراقبین آن‌ها به این نشانه‌ها توجه کنند و در صورت لزوم به پزشک مراجعه کنند زیرا نوزاد توانایی صحبت کردن را نداشته و تنها از طریق حالات او می‌توان متوجه گرما زدگی شد.

یکی از علائم اصلی گرمازدگی نوزاد، تب است. اگر دمای بدن نوزاد بالای ۳۸ درجه سلسیوس را نشان دهد، باید فورا به پزشک مراجعه کرد. اگر نوزاد دچار فشار خون بالا، تپش قلب سریع، تنفس سریع و کوتاه، پوست قرمز و داغ یا دیگر علائم ناشی از گرمازدگی شد باید در اسرع وقت رسیدگی کرده و کمک پزشکی دریافت کند. هرگونه تغییر در وزن، ترشحات از چشم‌ها یا گوش‌ها، تغییرات در رفتار نوزاد مانند بی‌حالی یا تحرک کمتر یا حتی بی قراری ممکن است نشانه‌های گرمازدگی باشند.

برای پیشگیری و مدیریت گرمازدگی در نوزادان، مهم است که والدین و مراقبین نوزادان با نشانه‌ها و علائم این وضعیت آشنا شوند و از پزشک مشاوره و راهنمایی بخواهند. جلوگیری از پوشاندن بیش از حد نوزاد با پتو و لباس، جلوگیری از تابش مستقیم نور آفتاب بر نوزاد، پرهیز از قرار دادن نوزاد جلوی باد گرم اسپیلت یا بخاری، خودداری از رها کردن نوزاد در ماشینی که مدت طولانی زیر تابش آفتاب بوده است و ... از مواردی هستند که باید جدی گرفته شوند.

گرما زدگی بیماران دیابتی

گرما زدگی یکی از مشکلاتی است که برای بیماران دیابتی نیز می‌تواند خطرناک باشد. این امر به دلیل افزایش دمای بدن و نیاز بیشتر به مایعات می‌تواند منجر به افزایش قند خون و بروز مشکلات جدی در بیماران دیابتی شود در نتیجه مدیریت درست گرما زدگی برای این افراد بسیار حیاتی است.

روش‌های موثر برای پیشگیری از گرما زدگی در بیماران دیابتی وجود دارد. اولین قدم این است که بیمار باید همیشه به‌ویژه در روزهای گرم چندین لیوان آب بنوشد. مصرف میوه و سبزیجات حاوی آب نیز به هیدراته ماندن و کنترل دمای بدن کمک می‌کند.

بیمار دیابتی باید از تحرک فیزیکی بیش از حد در روزهای گرم خودداری کند و در صورت نیاز فقط در ساعات خنک روز، بدون فشار بیش از حد به تحرک و ورزش بپردازد. استفاده از لباس‌های راحت و سبک نیز به کنترل دمای بدن کمک می‌کند.

با رعایت موارد فوق بیماران دیابتی می‌توانند از گرما زدگی و بروز وضعیت‌های خطرناک جلوگیری کنند و تا حدودی مسئولیت پیشگیری از گرما زدگی و مراقبت از سلامت خود را به جدیت بپذیرند و راهکارهای مناسب را برای مقابله با این مشکل اجرا کنند.

درمان گرما زدگی برای بیماران دیابتی می‌تواند شامل مراقبت‌های اورژانسی هم باشد. در صورت بروز علائم گرما زدگی مانند تب، تعریق بیش از حد، سردرد و دلپیچه و ... باید بلافاصله به پزشک مراجعه شود. درمان این وضعیت شامل چک کردن قند خون، تزریق مایعات، استراحت در محیط خنک و استفاده از داروهای خاص است.

چه کسانی بیشتر مستعد گرما زدگی هستند؟

برخی از افراد بیشتر مستعد گرما زدگی هستند و پیش می‌آید که در طول سال چندین بار دچار چنین عارضه‌ای شوند. یکی از مهم‌ترین عوامل تاثیر‌گذار بر اینکه یک فرد مستعد گرما زدگی باشد یا خیر، شرایط فیزیکی و زیست محیطی فرد است.

از جمله افرادی که بیشتر مستعد گرما زدگی هستند می‌توان به افرادی اشاره کرد که در مناطق گرم و خشک زندگی می‌کنند و در معرض تابش مستقیم آفتاب، خشکی و گرمای زیاد قرار دارند. با این حال افرادی که در این مناطق ساکن هستند به مرور زمان مقاومت بیشتری در برابر گرما پیدا می‌کنند زیرا بدن آنها با شرایط اقلیمی محیط سازگار می‌شود اما همیشه احتمالاتی هم برای ابتلا وجود دارد.

همچنین افرادی که فعالیت بدنی زیادی دارند و در معرض شوک حرارتی قرار گرفته‌اند نیز ممکن است مستعد گرما زدگی باشند. این افراد به دلیل افزایش تولید گرما در بدن و نیاز بیشتر به خنک شدن ممکن است واکنش‌های زیادی به افزایش دما نشان دهند.

در مقابل افرادی که در مناطق سرد زندگی می‌کنند برای گرم شدن به سیستم‌های گرمایشی پناه می‌برند؛ چون به طور ناگهانی دما افزایش یافته و محیط خشک شده است ممکن است کمترین مقاومت را در برابر گرما داشته باشند. این افراد به دلیل عدم تطبیق بدن با گرما ممکن است در معرض مخاطرات بیشتری نظیر گرما زدگی قرار گیرند.

ماندن بیش از حد در سونا، بسته بودن فضای اتاق و افزایش دمای سیستم‌های گرمایشی، ماندن در زیر نور مستقیم آفتاب به مدت طولانی و کم نوشیدن آب، پوشیدن لباس بیش از حد و دارای مواد پلاستیکی و ... از مواردی است که باعث می‌شود فرد دچار گرما زدگی شود.

درمان گرما زدگی

گرما زدگی یکی از شایع‌ترین مشکلات تابستانی است که ممکن است برای افراد در سن مختلف بروز یابد و می‌تواند برای افراد مختلف تأثیرات بسیار نامطلوبی داشته باشد. این مشکل معمولا به دلیل تماس طولانی با نور خورشید یا مواجهه با دمای بالا در محیط‌ رخ می‌دهد.

برای درمان گرما زدگی باید اقدامات مناسبی انجام داد تا عوارض آن کاهش یابد و فرد سریع‌تر به وضعیت عادی خود بازگردد. اولین کار پوشیدن لباس‌های سبک و مناسب است تا بتواند به تهویه مناسب بدن کمک کند پس اگر فرد لباس بیش از حد بر تن دارد یا زیپ/ دکمه او بسته است بهتر است باز شوند.

مصرف مقدار زیادی آب و مایعات ولرم و خنک حاوی الکترولیت به صورت جرعه جرعه نیز برای درمان گرما زدگی بسیار حائز اهمیت است. مایعات به عنوان یک عامل مهم برای تعادل در خون و همچنین کاهش دمای بدن بسیار موثر است و می‌تواند به کاهش علائم مربوط به گرما زدگی کمک کند. ترکیبی از آب و عرق کاسنی عنوان ماده مفید برای بهبود وضعیت گرما زدگی شناخته شده‌ است.

آب پیاز را می‌توان به پشت گوش، کف پا و سینه مالید که گرما را از بدن بیرون کشیده و باعث خنک شدن فرد می‌شود. حتی می‌‌توان یک قاشق آب پیاز را با یک قاشق عسل ترکیب کرد و خورد. محلول سرکه سیب و آب نیز برای رفع گرمازدگی عالی است. شربت خاکشیر، شربت تخم شربتی، شربت گلاب، چای گل داوودی، دمنوش برگ نیلوفر آبی، آب هندوانه، آب نارگیل، آبلیمو ترش و ... نیز از جملع مایعات مفید برای رفع گرما زدگی هستند.

شربت، دمنوش و نوشیدنی‌های صنعتی بدترین موردی هستند که فرد گرما زده می‌تواند مصرف کند. نشاندن فرد گرما زده جلوی باد کولر یا پنکه، خشک کردن عرق‌های وی، قرار دادن کیسه یخ در کشاله ران و زیر بغل، مچ دست و زانو، پاشیدن آب روی مصدوم، بردن شخص به زیر دوش آب نسبتا خنک و ... از راهکارهای مفید دیگر برای کمک به رفع گرما زدگی فرد هستند.

فردی که با گرما زدگی روبرو شده است باید به خود استراحت کامل دهد و از فعالیت‌های سنگین و پراسترس خودداری کند. درمان گرما زدگی در خانه امری امکان‌پذیر و قابل انجام است. با انجام تدابیر مناسب و اخذ موارد کمکی لازم این وضعیت مزاحم می‌تواند به راحتی کنترل شده و بهبود یابد. در صورتی که علایم گرما زدگی به شدت شدید باشد پیشنهاد می‌شود فرد با پزشک یا اورژانس تماس بگیرد.

گرمازدگی تا چند روز ادامه دارد؟

گرمازدگی یکی از پدیده‌هایی است که منجر به ایجاد ناراحتی و تهدید سلامت فردی می‌شود. آیا گرما زدگی ممکن است تا چند روز ادامه داشته باشد؟

بر اساس اکثر مطالعات پزشکی، گرما زدگی عموما از چند ساعت تا چند روز ادامه دارد. اغلب افراد بعد از چند روز کاملا از علائم گرمازدگی بهبود می‌یابند و به طور طبیعی به وضعیت قبلی خود بازمی‌گردند. اما در برخی موارد گرمازدگی ممکن است به قدری پیچیده شود که نیاز به چندین بار مراجعه به پزشک داشته باشد. حفظ آب و هوای خنک و مصرف مقدار زیادی آب در این مدت می‌تواند به فرد گرما زده کمک کند تا با این مشکل کنار بیاید و سلامتی خود را حفظ کند.

پیشنهاد مطالعه:

• مقابله با گرمازدگی در فصل تابستان
• بهترین توصیه ها برای جلوگیری از عرق سوز شدن در فصل گرما

کلام آخر

علایم گرما زدگی می‌تواند شامل حملات قلبی، سرگیجه، تهوع و استفراغ، خستگی شدید، بی قراری، تنفس کم عمق و سریع، فشار خون پایین یا گاه بسیار بالا و کمبود هوشیاری باشد. این موارد نیازمند توجه فوری پزشکی و درمان مناسب هستند.

برای پیشگیری از گرما زدگی، توصیه می‌شود که در محیط‌های گرم و خشک فعالیت بدنی شدید را کاهش داده، آب و مایعات کافی مصرف کرده و از استراحت مناسب برخوردار شد. همچنین از لباس‌های سبک و نخی و از انواع کلاه و عینک آفتابی برای محافظت از بدن در مقابل اشعه UV استفاده شود. با رعایت این نکات و اقدامات پیشگیرانه می‌توان از خطرات گرما زدگی پیشگیری کرده و از سلامتی خود در مقابل این عارضه مراقبت نمود.