یکی از شعارهایی که همیشه ما ایرانیان می‌دهیم این است که ما فرهنگ و تاریخ غنی داریم. اگر تمدن پر افتخاری داریم، که واقعا هم همینطور است پس باید آن را حفظ کنیم و به فرزندانمان هدیه دهیم. امروز بر آن شدیم تا نگاهی به جشن آذرگان بیاندازیم تا شاید این کمی بیشتر از تاریخمان و آنچه در آن می‌گذشته بدانیم. زیبایی پوشش اقوام محلی ایران
جشن آذرگان
در نُهمین روز از آذرماه در گاهشمار زرتشتی که نام روز و ماه یکی می‌شود یعنی روز آذر در ماه آذر، جشن « آذرگان » برگزار می شود که در گاهشمار خورشیدی برابر است با سوم آذر ماه خورشیدی. 7 آبان روز بزرگداشت کوروش بزرگ در ایران
جایگاه آذر در فرهنگ ایران
آذر در اوستا « آتَر/ آتَرش» و در پهلوی « آتُر / آتَخش » و در فارسی امروز « آذر / آتش »است. آذر، ایزد نگاهبان آتش و فروزه اهورامزداست برای همین گاه او را در شمار امشاسپندان آورده اند. در فرهنگ ایران، آتش یکی از پدیده‌های طبیعی ستودنی است چون گرمای زندگی را در کالبد دیگر پدیده‌های هستی جاری می‌سازد و با نور خود که نشانی از آذر اهورایی است جان و دل یاران اهورامزدا را روشنایی می‌بخشد پس « سوی پرستش » اهورا مزداست و آتش پرستاران در آتشکده از آن پرستاری می‌کنند. جشن آذرگان از جشن‌های ویژه آتش در فرهنگ ایران است که در ستایش آذر اهورایی برگزار می‌شود.
ایزد آذر در متن‌های کهن
در بسیاری از متون کهن از آذر اهورایی یاد شده و جایگاه او ستوده شده است. برای نمونه در « یسنا، هات 62 » از آذر اهورایی با صفاتی چون « برازنده ستایش و نیایش » ، « گشایش بخش » و « پناه بخش » یاد شده است و از او شادکامی، زندگی دراز، آسایش همگانی، کامروایی و روشنایی خواستار شده اند. همچنین در « آتش نیایش » در ستایش آذر اهورایی آمده است: درود بر تو ای آتش! ای برترین آفریده سزاوار ستایش اهورا مزدا ... به تو ای آتش! ای پرتو اهورامزدا ! خشنودی و ستایش آفریدگار و آفریدگانش برساد! افروخته باش در این خانه! فروزان باش در این خانه ! تا دیر زمان افزاینده باش در این خانه! به من ارزانی ده ای آتش! ای پرتو اهورامزدا! آسایش آسان! پناه آسان ! افزونی، شیوایی زبان و هوشیاری روان و پس از آن خرد بزرگ و نیک و بی زیان و پس از آن دلیری مردانه، استواری، هوشیاری و بیداری، فرزندان برومند و کاردان، کشورداری و انجمن آرا، بالنده، نیک کردار، آزادی بخش و جوان‌مرد، که خانه مرا و ده مرا و شهر مرا و کشور مرا آباد سازند و انجمن برادری کشورها و همبستگی جهانی را فروغ بخشند.
آیین‌های جشن آذرگان
ابوریحان بیرونی در « آثارالباقیه » دربارهٔ جشن آذرگان نوشته است: روز نهم آذر، عیدی است که به مناسبت توافق دو نام " آذرجشن" می‌گویند و در این روز به افروختن آتش نیازمند است و این روز جشن آتش است و به نام فرشته‌ای که به همه آتش‌ها موکل است نامیده شده. زرتشت امر کرده در این روز آتشکده‌ها را زیارت کنند و در کارهای جهان مشورت نمایند.
آیین‌های جشن آذرگان در ایران امروز
جشن آذرگان این روزها در شهرهای کرمان، یزد، شیراز، تهران و... از طرف زرتشتیان و با شرکت این گروه از اقلیت‌های مذهبی در مراکز دینی خودشان برگزار می‌شود. خواندن بخش‌هایی از اوستا توسط موبد، بخش همیشگی این آیین به شمار می‌رود.
گل ویژه ی جشن آذرگان
آذر بنا به دلایلی که گفتیم از جایگاه خاصی برخوردار است. پس اگر در کتاب پهلوی « بندهش » هر جا سخنی از چگونگی گیاهان خواندید و از میان نام گلها گلی به نام "آذریون" را دیدی, بدانید که این گل همان گل مخصوص آذر است! در این کتاب در بخشی آمده است که: این را نیز گوید که هر گلی از آن امشاسپندی است؛ و باشد که گوید: آذریون آذر را.
در سایر کتابهای فارسی گل آذریون را با نام‌های دیگری مثل « آذرگون »، « گل آتشی » یا « گل آتشین » خواهیم خواند. در رابطه با همین موضوع یکی از صائبان و واعظان قزوینی به نام امیر معزی در اشعار خود از این گل اینگونه یاد کرده است که گلی با رنگ سرخ آتشین اما گل سرخ نیست و بوی خوشی هم ندارد.
اما این گل در برخی منابع دیگر اینگونه توصیف شده است که گلی زرد رنگ است. در مورد این گل در لغت نامه دهخدا زمانی که به نام آذریون و آذرگون می‌رسیم می‌خوانیم: گلی باشد زرد که در میان زغب و پرزی با ریشه‌های سیاه دارد و خوش بوی نیست و ایرانیان دیدار آن را نیک دارند و در خانه بپراکنند ( از قاموس ) به همین جهات این نام یعنی همان گل آذریون در طول تاریخ به گلهای مختلفی اختصاص شده است از جمله وعی بابونه و سطردیقون و اقحوان و زبیده و کخله و گاوچشم و همیشه بهار و نوعی از شقایق و گل آفتاب پرست و امثال آن.
اما اگر به گفته صاحب تحفه استناد کنیم که می‌گوید: باتی است میان شجر و گیاه بقدر ذرعی برگش بی‌زواید و نرم بقدر برگ جرجیر و با اندک زغبیت و گلهای او بزرگ و پهن و مدور و زرد و رخشنده و در وسط او برگ‌های ریزه‌ی سیاه مایل به سرخی و به غایت خوش منظر و همیشه رو به آفتاب دارد و به حرکت او دور می‌کند... . گل آذرسون به گل آفتابگردان بیشتر شبیه است. حتی ابیات زیر از لامعی گرگانی ( از شاعران دوران ملکشاه سلجوقی ) در مورد گل آذریون به گونه‌ای این گل را توصیف می‌کند که ما را از این استناد مطمئن تر می‌کند.
دو چشم خویش برافکن به چشم آذرگون / در این زمان و بر آماق او گمار آماق
به چشم بر مژهٔ زرد اگر نکو نبود / نکو بود سیه اندر میان چشم احداق
با وجود تمام این توضیحات و مستندات تاریخی عده ای از گیاه شناسان این گل را یکی از گلهای شقایق، لاله، سیکلامن و همیشه بهار دانستند اما چیزی که تاریخ می‌گوید این است که این گلی است گرد و بزرگ با گلبرگ‌های زرد که گاهی نیز به سرخی می‌زند که این توضیحات همان گل آفتابگردان « Sunflower » با نام علمی Helianthus annuus است .
10 آبان روز جشن آبانگان فرخنده باد
ممنون از اینکه با زیبامون همراه بودین.
