حتما شما هم در طول عمر گرانبهای خود با چنین صحنههایی روبهرو شدهاید: کودکانی که تا آرنج دست در بینی مبارک کردهاند، با موهای خود بازی میکنند، دندانهایشان را روی هم فشار میدهند و یا ناخنهایشان را میجوند و… . این عادات عصبی، میتوانند دلایل متعددی داشته باشند كه شامل کنجکاوی، تقلید، اضطراب و بیحوصلگی میشود. در صورت عدم اصلاح به موقع، این رفتارها ممكن است در بزرگسالی نیز ادامه پیدا كنند. در جریان رشد کودک، فشارها و تنشهای مختلفی او را تحت تأثیر قرار میدهند. هرچند كه ممكن است این مسائل از دید والدین پنهان بمانند ولی در قالب علائمی بیرونی همچون جویدن ناخن، خود را نشان میدهند. اگر عادت جویدن ناخن در كودك شما شدید نیست و تنها در هنگام تماشای تلویزیون و یا در شرایط خاص و دلهرهآور این کار را میکند، هیچ جای نگرانی نیست و احتمالا با افزایش سن، این عادت کودکانه ترک خواهد شد. اما وقتی عادت جویدن ناخن در كودك طولانیتر از حد معمول و به شكلهای غیرعادی ادامه یابد، برای مثال به خودش آسیب بزند یا در همه حال این کار را تکرار کند، باید فکری اساسی به حال این عادت کرد. برای کمک به ترک عادت ناخن جویدن کودکان، میتوان از راهکارهای زیر کمک گرفت. علت ریش ریش شدن پوست اطراف ناخن
چه کودکانی به ناخن جویدن مبتلا می شوند؟
جویدن ناخن به عنوان یک واکنش روانى در کودکان معمولاً در سنین ۵ـ۴ سالگى آغاز مى شود. کارشناسان علل مختلفى براى جویدن ناخن مطرح مى کنند، آنان معتقدند علت عمده جویدن ناخن دراین سن ناشى از ترس و اضطراب است. دشمن زیبایی و سلامت ناخنها
معمولاً کودکان مضطرب به ناخن جویدن مبتلا می شوند که گاهی تا مجروح کردن انگشتان نیز پیش می رود زیرا ناخن جویدن در کودکان منقلب و هراسان، تسکین ایجاد می کند و باعث آرامش شان می شود. این بچه ها به محض رهاکردن این کار، دچار اضطراب می شوند و دوباره شروع به ناخن جوی می کنند. چگونه ناخن های خوش فرم و زیبا داشته باشیم
عواملی که باعث ناخن جویدن در کودک می شود عبارتند از
• فشار محیط بر کودک؛ کودکی که تحت انضباط شدید قرار گیرد وقتی نمی تواند بر موانع پیروز شود به خود فشار می آورد و این فشار باعث اضطراب می شود و در نتیجه برای رهایی از اضطراب، به ناخن جوی روی می آورد.
• گاهی ناخن جویدن بر اثر تقلید به وجود می آید. کودک ابتدا تقلید می کند و کم کم به صورت عادت در می آید.
• کودکان خجالتی و کم رو، اغلب دچار این عادت ناپسند می شوند.
• گاهی هنگام دندان در آوردن و التهاب لثه ها، این عادت در کودکان ایجاد می شود.
روش های جلوگیری از ناخن جویدن کودک
• در زمان التهاب لثه ها، وسیله ای در اختیار کودک قرار دهید تا کودک مجبور نشود برای رفع التهاب از انگشتانش استفاده کند.
• در صورتی که عامل محیطی باعث ناخن جوی شده باید تا حد امکان سعی کنید فشار روحی بر کودک وارد نشود و از سختگیری نسبت به کودک بپرهیزید.
• هیچ گاه منتظر پاسخ کودکتان که چرا ناخن هایش را مى جود نباشید و او را به خاطر انجام این عمل سرزنش نکنید، سعى کنید همیشه به دنبال علت باشید. توجه کنید کودکتان درچه موقعیت هایى این عمل را انجام مى دهد. جست وجو کنید که چه مسأله اى باعث شده است آرامش و امنیت کودکتان را به هم بزند. آن را دریابید، این تلاش شما براى پى بردن به مشکل کودک و توجه به حل آن مى تواند بزرگترین گام براى از بین بردن اختلال ناخن جویدن باشد.
• باید نیازهای طبیعی کودک را بشناسید و کاری نکنید که جلو این نیازها گرفته شود؛ نیازهایی مانند بازی کردن، خراب کردن وسایل و پریدن. کودک نمی تواند برای مدتی طولانی بدون حرکت و آرام بنشیند. برقراری نظم و انضباط شدید، برای کودک فشار روحی ایجاد می کند.
• در درس خواندن از او توقع بیش از حد نداشته باشید.
• پیش از آنکه از لحاظ بدنی آمادگی یابد، از او انتظار نداشته باشید که دفع ادرار خود را کنترل کند.
• هرگز او را به خاطر ناخن جویدن مورد تمسخر یا تنبیه قرار ندهید.
• توجه کودک را از جویدن ناخن دور کنید. کودک باید احساس خوبى نسبت به خود پیدا کند و یا در واقع به او اعتماد به نفس بدهید. تنبیه و شرمنده کردن کودک نه تنها به هیچ وجه اثرى در ترک این عادت نخواهد داشت، بلکه مى تواند مشکل را تشدید کند. بویژه بچه هاى کوچکتر که نمى توانند دلیل این که انگشتانش بدمزه است را بفهمند و این راه حل نمى تواند به آنها کمک کند.
• دائماً به او تذکر ندهید و ایراد نگیرید.
• او را با اشیاء مورد علاقه اش سرگرم کنید.
• سعی کنید وقت بیشتری به او اختصاص بدهید تا تنها نماند.
• او را در فعالیت های مختلف شرکت دهید به خصوص فعالیت هایی که مجبور به استفاده از انگشتانش شود مثل درست کردن کاردستی یا کشیدن نقاشی.
• کوتاه کردن ناخنهاى بلند به کودکان در زمینه ترک این عادت بسیار کمک مى کند. ناخن هاى کوتاه شده کمتر جویده مى شوند، سعى کنید هرچند روز یک بار ناخن هاى کودک را بگیرید و سوهان بزنید.
ناخن جویدن کودکان ارثی است یا اکتسابی؟
• گروهی از روانپزشکان معتقدند کودکی که ناخنش را میجود، از عادت خود، آگاه نیست. او معتقد است این یک رفتار اکتسابی است که کودک به دلیل خوشی و راحتی که از این کار عایدش میشود به آن ادامه میدهد.
• اما بعضی تحقیقات دیگر نشان داده وجود این رفتار در چند نفر از اعضای یک خانواده حاکی از ژنتیکی بودن عامل آن است. علاوه براین وجود کودکان نوپایی که این عادت را دارند هم شاید بتواند ارثی بودن قضیه را توجیه کند.
• اگرچه پسران و دختران تا 10 سالگی به یک اندازه مستعد ابتلا به این مشکل هستند، اما بررسیها نشان میدهد که بعد از این سن میزان ابتلا در پسران بیشتر است. جالبتر از همه این که دیده شده بروز جویدن ناخن درمیان افراد باهوش شایعتر است.
• شاید این قضیه به دلیل مسئولیتهای بیشتر و درنتیجه اضطراب ناشی از آن در این گروه از افراد باشد. البته عکس این قضیه صحیح نیست. یعنی جویدن انگشتان باعث افزایش هوش شما نخواهد شد، بنابر این کنار گذاشتن این عادت به همه توصیه میشود؛ حتی شما دوست باهوش!