درد در دوران قاعدگی یک اتفاق طبیعی در بدن خانمها است. چرا که تغییرات در رحم و تخلیه آن، انقباضاتی را به همراه دارد که سبب دردهایی انقباضی میشود. این دردها در بسیاری از مواقع، یک الی دو هفته قبل از شروع پریود خود را نشان میدهد و با آغاز خونریزی، درد قطع میشود. در بسیاری دیگر از مواقع، درد همراه با خونریزی آغاز میشود و تا پایان پریود ادامه دارد. این دردها در دختران نوجوان تا حدودی طبیعی است و دردها با افزایش سن، رابطه جنسی و زایمان، به مرور زمان کمتر میشوند.
درد قاعدگی و بیماریهای مرتبط با آن
دردهای قاعدگی که به نام علمی و پزشکی دیسمنوره شناخته میشوند، دردهایی انقباضی و ضربان دار در قسمتهای زیر شکم و کمر هستند. بسیاری از خانمها، درست چند روز قبل از پریود یا در طول دوران پریود خود، آن را تجربه میکنند. درد در برخی از خانمها، صرفا یک درد معمولی قابل تحمل است ولی در برخی دیگر، به یک درد آزاردهنده و سنگین تبدیل میشود.
شرایطی مانند بیماریهای آندومتریوز و فیبروم رحم، دردهای قاعدگی را افزایش میدهند. البته، برخی دیگر از دردهای قاعدگی که منشا بیماری گونه نداشته باشد، تنها با افزایش سن یا زایمان بهبود پیدا میکند.
بیماریهایی که باعث دردهای قاعدگی میشود.
برخی از دردهای شدید پریود، مربوط به بیماریهای زمینهای میشوند که عبارتاند از:
- سندرم پیش از قاعدگی (PMS): این بیماری، یک بیماری شایع در خانمها است که به دلیل تغییرات هورمونی در یک الی دو هفته قبل از شروع پریود، رخ میدهد. معمولا علائم و دردهای مربوط به این بیماری، با شروع خونریزی کاهش پیدا کرده یا قطع میشود.
- آندومتریوز: این بیماری یک وضعیت پزشکی دردناک است که به سبب آن، سلولهای پوشش داخلی رحم، درد قسمتهای دیگری از بدن رشد میکند. معمولا، رشد این سلولها در لولههای فالوپ، بافت پوشاننده لگن و تخمدانها انجام میشود و با توجه به میزان رشد آندومتریوز، درد آن نیز تغییر میکند.
- فیبروم رحم: فیبروم همان تومورهای غیر سرطانی هستند که در فضای رحم رشد کرده و به آن فشار وارد میکنند. این بیماری، پریودهای خیلی دردناک و غیرطبیعی را به همراه دارد.
- آدنومیوز: بیماری آدنومیوز یک بیماری نادر در خانمها است که به سبب آن، پوشش داخلی رحم به سمت دیواره عضلانی رحم رشد میکنند. این بیماری، باعث فشار، التهاب و درد در ناحیه رحم میشود و علائم آن، درد پریود شدید و پریودهای طولانی است.
- تنگی دهانه رحم: تنگی دهانه رحم نیز در افراد بسیار کمی دیده میشود. در خانمهایی که به این بیماری مبتلا هستند، دهانه رحم آنقدر کوچک و باریک است که روی جریان قاعدگی تاثیر میگذارد. جریان قاعدگی کند شده یا باعث افزایش فشار در رحم میشود که در نتیجه دردهای شدید قاعدگی را به همراه دارد.
- بیماری التهابی لگن: باکتریهای مقاربتی مسبب بیماریهای زیادی از جمله عفونت رحم، تخمدان و لولههای فالوپ است. این بیماریها که شامل بیماری التهابی لگن هستند، دردهای قاعدگی را به همراه دارند.
راهکارهای کاهش درد پریود
همانطور که اشاره کردیم، دردهای پریود منشا متفاوتی دارند. یکی از آنها دردهای پریود شدید با منشا بیماری است و دیگری مربوط به دردهای پریود معمولی میشوند. برای بهبود درد هر یک از آنها، بهتر است که از راهکارهای درستی استفاده کنید.
دردهای پریود با منشا بیماری
اگر پس از مراجعه به پزشک، متوجه وجود بیماری در خود شدهاید، پزشک به شما روشهای درمان مختلفی را پیشنهاد میکند. در انتخاب اول، از درمان ساده دارویی استفاده میشود. برای خانمهایی که قصد باردار شدن نداشته باشند، قرصهای جلوگیری از بارداری پیشنهاد میشود. با استفاده چند دوره از این داروها، درد کاهش پیدا کرده و بیماری بهبود مییابد. اگر هم بیمار قصد باردار شدن داشته باشد، مصرف قرصهای پروژسترونی پیشنهاد میشود.
یکی دیگر از روشهای درمان، جراحی است که معمولا به افرادی پیشنهاد میشود که بیماری آنها پیشرفت کرده باشد. به عنوان مثال، اگر کیست تخمدان داشته باشید و سایز کیست ۸ سانتی متر یا بیشتر شده باشد، درمان جراحی به شما پیشنهاد میشود.
دردهای پریود بدون منشا بیماری
اگر دچار دردهای قاعدگی میشوید و برای مهار دردهای قاعدگی خود راهکاری نمیدانید، بهتر است که چند روش خانگی را امتحان کنید. اگر درد برای شما قابل تحمل نیست، ابتدا یک داروی مسکن سبک مانند مفنامیک اسید مصرف کنید. البته، هرگز در مصرف داروهای مسکن زیاده روی نکنید. چرا که ممکن است در آینده به آنها عادت کنید. حالا، با استفاده از یک کیسه آب گرم، کمر و زیر شکم خود را گرم نگه دارید. اگر نیاز دارید، یک کمربند طبی دور کمر خود بپیچید تا گرم نگه داشته شود. گرما یک روش ساده برای کاهش دردهای پریود است.
اگر قصد خوردن دمنوش یا چای را دارید، مقداری دارچین، زنجبیل یا رازیانه در چای خود بریزید یا با آنها، یک دمنوش آماده کنید. احتمالا با وجود دردهایی که دارید، روز اول را باید با استراحت سپری کنید ولی از روز دوم، با کاهش درد پریود، میتوانید ورزشهای سبک را شروع کنید. اگر ورزش در برنامه همیشگی شما قرار دارد، مثل همیشه عمل کنید ولی اگر ورزشکار نیستید، چند ورزش کششی و سبک در این دوران کافی است.
تا جایی که نیاز به استراحت دارید، استراحت کنید. برای استراحت در دوران پریود، خود را سرزنش نکنید ولی این استراحت نباید تا پایان دوران پریود ادامه داشته باشد. استراحت و خواب بیش از حد در این دوران، باعث افسردگی و کسلی میشود. با ورزش، تغذیه مناسب، قرص مسکن و گرم نگه داشتن شکم و کمر خود، دردهای قاعدگی خود را مهار کنید و به روتین عادی زندگی خود ادامه دهید.
شدت دردهای پریود
شدت دردهای پریود در هر خانمی متغیر است و همانطور که اشاره کردیم، در بسیاری از موارد، نشانه بیماری را میدهند. در واقع، شدت دردهای پریود، یک علامت برای پیگیری بیماریهای زمینهای است. اگر دردهای شدیدی را در دوران قاعدگی خود تجربه میکنید، حتما برای چکاپ به پیش یک پزشک زنان مراجعه کنید و برای شناسایی بیماری، تمام آزمایشات لازم را انجام دهید. اگر در طول درمان دچار خونریزیهای شدید میشوید، از پدهای بهداشتی تافته با جذب بالا استفاده کنید. پس از انجام آزمایشات و شناسایی بیماری، روش درمان با توجه به شرایط بیمار و شدت بیماری آغاز میشود. اگر درمان دارویی امکان پذیر نباشد یا بدن بیمار به آن پاسخ مثبت ندهد، درمانهای دیگری از جمله جراحی پیشنهاد میشود.