هر فرد دارای یک مزاج یا طبع است که از آن به عنوان طبیعت یا سرشت ذاتی او یاد میشود. بسیاری از کارشناسان معتقدند که مزاج قابل تغییر نیست و تا پایان عمر، با انسان همراه است. در طب سنتی، مزاج از ترکیب عناصر چهارگانه یعنی آب، باد، خاک و آتش در بدن انسان شکل میگیرد و به 4 دسته زیر تقسیم میشود:
- مزاج سرد و تر (بلغمی)
- مزاج سرد و خشک (سوداوی)
- مزاج گرم و تر (دموی)
- مزاج گرم و خشک (صفراوی)
بسته به اینکه مزاج انسان کدام یک از 4 مورد بالا باشد، خصوصیات شخصیتی، فیزیکی و رفتاری او تغییر میکنند. به همین دلیل، شناخت مزاج بسیار مهم است. ما در این مقاله قصد داریم به بررسی خصوصیات افراد سرد مزاج (سوداوی و بلغمی) بپردازیم. اگر احساس میکنید یک فرد سرد مزاج هستید، حتما تا پایان با ما همراه باشید.
مزاج سرد چیست؟
به طور کلی، مزاج سرد به دو دسته سوداوی و بلغمی تقسیم میشود. از نظر علم مزاج شناسی سودا سنگینترین، غلیظترین و تیرهترین لایه خون است و از گلبولهای قرمزی که رسوب کردند، تشکیل میشود. رنگ سودا سیاه و مزه آن بین ترشی، گس و شیرینی است. سبک زندگی و خوردن غذاهای سودا زا در تولید سودا نقش مهمی دارد. بیشترین بخش این خلط در طحال ذخیره میشود و قسمتی از آن هم همراه خون است تا به اعضایی مثل استخوانها که برای تغذیه به سودا نیاز دارند، غذا برساند.
این در حالیست که بلغم سبکتر از سودا بوده و معمولا در سیستم ایمنی و غدد لنفاوی انسان یافت میشود. این خلط از جنس آب بوده و به همین دلیل، سرد و تر است. بر همین اساس، افرادی که خلط غالب بدن آنها بلغم است، به افرادی با مزاج سرد و تر شناخته میشوند.
خصوصیات افراد سرد مزاج
افراد سرد مزاج، بسته به طبع سوداوی یا بلغمی بودن آنها، خصوصیات و ویژگیهای متفاوتی دارند. در ابتدا به بررسی ویژگیهای افراد سرد مزاج سوداوی میپردازیم و اینکه طبع بلغمی یعنی چه ؟
- این افراد معمولا کشیده، استخوانی و لاغر اندام به نظر میرسند.
- آستانه تحمل آنها پایین است و خیلی زود بیحوصله میشوند.
- اکثر آنها از کمبود گلبولهای قرمز و در نهایت کم خونی رنج میبرند.
- پوست آنها معمولا تیرهتر از سایر مزاجها است.
- کمی تنبل هستند و همیشه از کمبود انرژی گله میکنند.
- بیش از سایرین، مستعد ابتلا به افسردگی، وسواس و ... هستند.
- موهای کم پشت و نازکی دارند و زودتر از سایرین به ریزش مو مبتلا میشوند.
- زیاد عرق میکنند و ادرار و مدفوع آنها بدبوتر از سایرین است.
- از اختلال خواب منقطع و ناآرام رنج میبرند.
- کمتر از سایرین حرف میزنند.
- رگهای دست این افراد مشخص، نازک، تیره و به صورت غیر برجسته است.
- حتی در تابستان هم احساس سرما میکنند.
اکنون به معرفی ویژگی افراد با مزاج سرد و تر یا همان بلغمی میپردازیم:
- معمولا از اضافه وزن رنج میبرند و زودتر از سایرین چاق میشوند.
- انرژی نسبتا پایینی دارند و در زمره افراد تنبل قرار میگیرند.
- بدن آنها رطوبت بالایی دارد.
- به سرعت تحت تاثیر دیگران قرار میدهند و معمولا به ندرت میتوانند بقیه را تحت تاثیر قرار دهند.
- آبریزش چشم و بینی در این افراد به وفور دیده میشود.
- اشتهای خوبی دارند و به هیچ خوراکی، نه نمیگویند.
- معمولا پوست آنها سفید است.
- زیاد میخوابند.
- معمولا احساس سرما میکنند و دستها و پوست آنها، همیشه سرد است.
- چاقی در این افراد معمولا در ناحیه میانتنه یعنی کمر و شکم ایجاد میشود.
- ناخنهای شکنندهای دارند.
- رگهای دست این افراد مشخص، نازک، تیره و به صورت غیر برجسته است.
- روی پوست این افراد معمولا لکههای تیره و خال دیده میشود.
غذاهای مناسب برای افراد سرد مزاج کدامند؟
به طور کلی، افرادی با مزاج سرد و خشک، باید در مصرف گوشت احتیاط کنند. گوشت به بدن این افراد نمیسازد و آنها را به سرعت، بیمار میکند. در صورتی که نمیتوانید در برابر وسوسه خوردن گوشت مقاومت کنید، بهتر است از گوشت گوسفند، شتر، بوقلمون و ... که طبع گرمی دارد استفاده کنید. انواع سوپها و آشهای ایرانی، انواع خورشتها، انواع آبگوشتها و .... از جمله غذاهای مناسب برای افراد سوداوی به شمار میروند.
تمامی میوههای شیرین از قبیل سیب، انجیر، انبه، موز، آناناس، کدو حلوایی، توت، انگور شیرین و ... برای افرادی که مزاج سرد و خشک دارند، مفید هستند. در صورت تمایل به مصرف برنج، سعی کنید آن را همراه با زیره یا شوید میل کنید. کاهو، کرفس، هویج، جوانه گندم، شلغم و ... هم از جمله سبزیجات مفید برای افراد سوداوی به شمار میروند.
افراد بلغمی یا کسانی که مزاج سرد و تر هم دارند، میتوانند از غذاهای زیر برای افزایش سلامتی خود استفاده کنند:
اسفناج، انار شیرین، آناناس، پرتقال، تخم کدو، توت فرنگی، جگر سفید، خیار، دوغ، زردآلو، سرشیر، شفتالو، هندوانه، گلاب، کاهو، شلیل، عرق بیدمشک، عرق کاسنی و ...
بیشتر بخوانید: خصوصیات دموی ها
سرد مزاجی و تاثیر آن بر سلامتی
مزاج سرد میتواند بر اندامهای مختلفی از قبیل مغز، کبد، معده، مو و ... تاثیر منفی بگذارد. کاهش قوه تخیل و احساس ترس همیشگی دو مورد از عوارض مزاج سرد روی مغز هستند. این در حالیست که یخ کردن و سردی مداوم، ورم کردن صورت، از دست رفتن طراوت و شادابی پوست، روان بودن شکم و ... از تاثیرهای این مزاج بر کبد محسوب میشوند.
داشتن اشتهای زیاد، نفخ کردن، ترش کردن، مدفوع شل، حرکت کند غذا در روده، هضم دیر غذا و ... از آسیبهایی هستند که مزاج سرد میتواند به معده شما وارد کند. این مزاج حتی ممکن است بر سلامتی زنان و موارد مربوط به بیماریهای رحم هم اثرگذار باشد .
کلام آخر
مزاج سرد که خود به دو دسته مزاج سوداوی و مزاج بلغمی تقسیم میشود، یکی از انواع مزاجها در طب سنتی است. این مزاج ویژگیهایی دارد که در همه افراد سرد مزاج، مشترک هستند. ما در این مقاله، ضمن بررسی تعریف مزاج سرد، به مهمترین خصوصیات و ویژگیهای افراد سرد مزاج پرداختیم. اهمیت شناخت مزاج از این جهت زیادی است که بر اساس نظر کارشناسان، مزاج هر فرد کاملا ثابت است به جز تغییرات جزئی، در تمام طول عمر، ثابت و بدون تغییر باقی میماند.