موی زائد در صورت، شکم، سینه ران ها در زنان مشکل نسبتا شایعی است. این مشکل معمولا” بعد از بلوغ خود را نشان می دهد و علاوه بر ایجاد مشکلات زیبایی در فرد می تواند منجر به ایجاد مشکلات روحی و کاهش اعتماد به نفس و حتی مشکلات خانوادگی و زناشویی گردد. حتماً شما نیز در میان اطرافیانتان با خانمهائی که در صورتشان موهای ضخیم وسیاه رنگ وجود دارد، رو به رو شدهاید حتی ممکن است شما نیز با مشکل موی زائد یا ناخواسته مواجه باشید در اینصورت باید بدانید که شما تنها نیستید، چون خانمهای زیادی با این مشکل مواجهند و تعداد آنها به طور شگفت انگیزی رو به افزایش است .این مشکل حدود ۱۰ درصد زنان و دختران را آزار می دهد.
درجه بندی موی زائد زنان
برای تشخیص حتماً باید به یک پزشک مراجعه شود. پزشک علاوه بر سوالاتی در مورد تاریخچه پزشکی، مصرف داروها با توجه خاص به چرخههای قاعدگی، معاینه بالینی برای درجه بندی شدت ضایعات انجام می گیرد. در صورت لزوم آزمایشات پاراکلینیکی برای بررسی سطح هورمون مردانه نیز باید انجام شود. در صورتی که موهای زائد و بی نظمی قاعدگی ها جدیداً و ناگهانی اتفاق افتاده ، ممکن است نیاز به بررسی در مورد مشکلات بالقوه خطرناکتری مانند تومور تخمدانها، غدد فوق کلیوی یا هیپوفیز باشد.
هیرسوتیسم پیش از بلوغ در دخترها که به طور ناگهانی رخ میدهد حتما باید از نظر مشکلات زمینه ای بررسی گردد. در پاره ای از موارد موهای زائد شکل خانوادگی دارد که در این موارد درمان دشوارتر بوده و نیازمند پیگیری های بیشتر است.
دلایل ایجاد موهای زائد
• زنان مقدار بسیار کمی هرمونهای مردانه دارند، اما هنگامی که میزان تولید اندروژنها (هرمونهای مردانه) در تخمدانهای زنان خیلی زیاد باشد، میتواند منجر به رشد موهای زائد شود.
• بعضی مواقع این شرایط نتیجه وراثتی است که در خانواده جریان دارد.
• سندروم تخمدان پلی کیستیک یکی از رایجترین علل رویش موهای زاید است. زنانی که به این سندروم مبتلا هستند، هیروسوتیسم را همراه با آکنه دارند؛ طاسی در نزدیکی پیشانی و اختلالهای قاعدگی یک بیماری مزمن است. همچنین سندروم تخمدان پلی کیستیک میتواند با مشکلات دیگری چون دیابت، کلسترول بالا، و بیماریهای قلبی همراه شود.
• هیرسوتیسم ناشناخته –هیرسوتیسمی که هیچ دلیل قابلتشخیصی ندارد. که گونه خفیفی از PCOS است و یک بیماری مزمن است. علامت اصلی این بیماری، افزایش تدریجی رشد مو در زنان است. هیرسوتیسم ناشناخته چرخه قاعدگی طبیعی را بر هم نمیزند.
• همچنین تومور یا سرطان غده فوق کلیوی یا سرطان تخمدان میتواند باعث رشد موهای زائد در زنان شود.
• علاوه بر این استفاده از بعضی داروهای خاص تستسترون، استروئیدهای انابولیک، سیکلوسپروین، و ماینوکسیدیل میتواند به رشد موهای زائد منجر شود.
• هنوز هیچ دلیل خاصی برای رشد موهای زائد پیدا نشده است.
راههای درمان رشد موهای زائد در خانه
هیرسوتیسم طبیعتاً یک مشکل طولانی مدت است. تعدادی روش برای برداشتن یا درمان موهای زائد وجود دارد.
• کاهش وزن در زنان چاق میتواند رشد موها را کاهش دهد.
• روشن یا بیرنگ کردن آنها ممکن است باعث کمتر دیده شدنشان شود. این روش را میتوان همزمان با درمان دارویی انجام داد.
• موهای موقت را میتوان با تیغ یا کندن برداشت، تیغ زدن یک روش بیخطر و موثر برداشتن مو است ولی نیازمند جلسات منظم است.
• برای برداشتن موها میتوانید از مواد شیمیایی موبر، موم، سفیدکننده، و عوامل برداشتن مو استفاده کنید. بیرنگ کنندههای مختلف میتوانند برای روشن کردن موها به کار روند. این مواد ممکن است باعث حساسیت پوستی در برخی افراد شود. بنابراین قبل از استفاده باید روی یک قسمت کوچکی از پوست آزمایش شود.
درمان پزشکی موهای زائد و ناخواسته
• هنگامی که رشد موها در اثر اختلالات غده فوق کلیوی باشد ، ممکن است درمان پزشکی لازم باشد. داروها به شکل قرضهای ضد بارداری و داروهای آنتی آندروژن توسط پزشک تجویز میشود. این یک درمان بلندمدت برای رشد موهای زائد میباشد. قرصهای ضد بارداری در پایین آوردن سطح آندروژنها کمک کند. به طور کلی این انتخاب اول پزشکان برای درمان هیرسوتیسم است. این قرصها میتواند چرخه منظم قاعدگی را در زنانی که عادت ماهانه ندارند و یا قاعدگی نامنظم دارند تثبیت کند.
• یک کرم دارویی به نام eflorenithine افلورنیتین ممکن است برای کاهش رشد موهای صورت تجویز شود. این کرم موها را به طور دائم حذف نمیکند ولی نتیجه استفاده مداوم آن بعد از 6 تا 8 هفته قابل توجه است. هنگامی که استفاده از آن متوقف شود، موها به همان شکل قبل از درمان برمیگردند.
• ممکن است به منظور کاهش رشد موهای زائد، به زنان دارای اضافهوزن توصیه کاهش وزن شود. کاهش وزن به کاهش سطح استروژنها هم کمک میکند. نامنظمیهای قاعدگی را میتوان بعد از کاهش وزن کنترل کرده و منظم کرد. مراقبت های بعد از لیزر موهای زائد
• امکان برداشتن دائمی موها با لیزر (electrolysis) یا جریان الکتریکی وجود دارد. اثر آن دائمی است، ولی بسیار گران است و چندین عوارض جانبی دارد مثل ورم، زخم و قرمزی پوست دارد.
• بهترین حالت درمان موهای زائد با لیزر، زمانی است که برای درمانبخش وسیعی از پوست استفاده شود. لیزر روی موهای سیاه اثر دارد ولی روی موهای روشن بی تأثیر است. روش حذف موهای زائد به وسیله لیزر، اشعه نور را روی فولیکولهای مو متمرکز میکند تا آنها را خراب کند. فولیکولهای آسیبدیده دیگر نمیتوانند موی جدیدی رشد دهند و موهای قدیمی به تدریج میریزد. لیزر موهای زائد برای چه کسانی مناسب است